/

Oleje roślinne w żywieniu koni – który wybrać?

Oleje roślinne w żywieniu koni – który wybrać?

Coraz częściej w żywieniu koni stosuje się oleje roślinne. Szczególnie wtedy, gdy chcemy, zwiększyć ilość energii w dawce pokarmowej bez zwiększania ilości skrobi. Jak wiadomo jej nadmierna ilość ma zły wpływ na układ pokarmowy koni, ponieważ prowadzi do obniżenia pH i zaburza mikroflorę. Oleje roślinne są nie tylko źródłem energii. Posiadają, również liczne właściwości lecznicze. O czym warto wiedzieć suplementując końską dietę olejem roślinnym?

Olej roślinny jest łatwym i bezpiecznym sposobem na zwiększenie gęstości energetycznej diety, dzięki czemu możemy zmniejszyć ilość zadawanej paszy treściwej, a przede wszystkim zbóż. Co więcej, dieta bogata w tłuszcze powoduje mniejsze obciążenie cieplne dla organizmu, ponieważ trawienie oleju wytwarza mniej ciepła niż trawienie paszy. Zmniejsza to straty elektrolitów i ilość wydalanego potu. A to jeszcze nie koniec. Olej jest źródłem tak zwanej wolnouwalnianej energii. To znaczy, że nie powoduje nadpobudliwości i zwiększa wytrzymałość wysiłkową konia podczas treningu. Każdy olej posiada, jednak inne właściwości zdrowotne i przede wszystkim stosunek kwasów omega-3 do omega-6…

Oba wspomniane kwasy tłuszczowe muszą zostać dostarczone wraz z pożywieniem, ponieważ organizm konia nie jest w stanie ich sam wyprodukować. Niekorzystny stosunek pomiędzy nimi może prowadzić do problemów zdrowotnych, dlatego wybierając olej należy przyjrzeć się całokształtowi diety i konkretnym problemom konia. Na przykład siano koszone później, wszelkie zboża takie jak owies, jęczmień, kukurydza oraz makuchy (z wyjątkiem lnianego) są ubogie w kwasy omega-3. Większość diet koni składa się z tych komponentów, co prowadzi do znacznej przewagi kwasów omega-6 nad omega-3. Natomiast konie przebywające dużo na pastwisku nie mają problemu z niedoborem kwasów omega-3, ponieważ trawa jest w nie bardzo bogata. Który olej w takim razie wybrać?

Zdecydowanie najpopularniejszym w żywieniu koni jest olej lniany. Dlaczego? To jedyny olej roślinny charakteryzujący się przewagą kwasów omega-3, a jak już wspomnieliśmy często spotykamy się z ich niedoborem u koni, zwłaszcza poza sezonem pastwiskowym. Tak bardzo korzystny stosunek kwasów sprawia też, że olej lniany wykazuje działanie przeciwzapalne, dzięki czemu znajduje zastosowanie w leczeniu aparatu ruchu, wrzodów i stanu zapalnego dróg oddechowych. Jeszcze jednym jego atutem jest poprawa kondycji skóry, sierści oraz kopyt. 

Coraz częściej stosuje się olej kukurydziany, choć jest przeciwieństwem oleju lnianego, ponieważ jest bardzo bogaty w kwasy omega-6. Popularność zyskał w żywieniu koni wrzodowych. Udowodniono naukowo, że suplementacja olejem kukurydzianym w ilości około 50 ml na dobę prowadzi do obniżenia produkcji kwasu żołądkowego, a więc normalizacji pH. Co więcej, olej kukurydziany wspomaga regenerację oraz zwiększa elastyczność skóry.

A co z innymi olejami roślinnymi? Na wyróżnienie zasługuje olej ryżowy często spotykany w paszach treściwych pod postacią otrębów ryżowych. Jest znany z obecności substancji “gamma-oryzanol”, który wspomaga rozbudowę i regenerację mięśni. Kolejnym suplementem, o którym warto wspomnieć jest olej z czarnuszki. Sprawdzi się szczególnie u koni z obniżoną odpornością oraz cierpiących na alergie, zarówno skórne jak i oddechowe. Olej z ostropestu z kolei zalecany jest dla koni po przebytej terapii lekowej czy zatruciu pokarmowym, ponieważ wspiera regenerację wątroby. Do diety koni podatnych na stres można, natomiast dodawać olej konopny. Należy, jednak pamiętać, że nie można go stosować u koni biorących udział w zawodach.

Jak widać oleje roślinne mają bardzo szerokie zastosowanie. Nie musicie ograniczać się do wyboru jednego. Bardzo korzystnym dla zdrowia i wykazującym działanie lecznicze jest połączenie oleju lnianego oraz z czarnuszki. Dla koni narażonych na intensywny wysiłek świetnie sprawdzi się, natomiast olej lniany z ryżowym. Mieszanka ta wesprze mięśnie twojego konia. Wprowadzając olej do diety najlepiej zacząć od dawki 30 ml i stopniowo ją zwiększać. Zbyt gwałtowny dodatek oleju może spowodować biegunkę! 

Anna Porożyńska

Przypisy:

Dunnet, C. E. "Dietary lipid form and function." Advances in Equine Nutrition III; Pagan, JD, Ed.; Nottingham University Press: Thrumpton, UK (2005): 37-54.
Gupta, P., Dhuria, R. K., Legha, R. A., Pal, Y., Dhuria, D., Dedar, R. K., & Talluri, T. R. (2022). Effect of dietary supplementation of linseed oil on palatability and nutrient utilization in marwari horses. Indian Journal of Animal Nutrition, 39(4), 444-452.
Kiczorowska, Bożena, Renata Klebaniuk, and Agata Bielak. "Żywieniowa profilaktyka w schorzeniach przewodu pokarmowego koni." Wybrane zagadnienia produkcji zwierzęcej: 93.
Sembratowicz, I., Zięba, G., Cholewinska, E., & Czech, A. (2020). Effect of dietary flaxseed oil supplementation on the redox status, haematological and biochemical parameters of horses’ blood. Animals, 10(12), 2244.
Warren, Lori K., and Kelly R. Vineyard. "Fat and fatty acids." Equine applied and clinical nutrition (2013): 136-155.
Wróblewska, Patrycja. "WRZODY ŻOŁĄDKA U KONI." Problematyka nauk przyrodniczych i technicznych–Tom 2: 157.