/

Dlaczego owies i jak go rozsądnie podawać?

Dlaczego owies i jak go rozsądnie podawać?

Owies to zdecydowanie najpowszechniej stosowane zboże w żywieniu koni. Przemawia za tym jego smakowitość oraz to, że często jest nieodpłatnie dostępny w cenie pensjonatu. Dawniej podstawowa dieta konia składała się z siana i właśnie owsa, jednak przy obecnej intensywnej gospodarce oraz stawianiu na obfitość plonów traci on na jakości. W związku z powyższym nie jest w stanie pokryć zapotrzebowania koni hodowlanych i sportowych, dlatego coraz częściej sięgamy po gotowe pasze czy balancery. Dlaczego wciąż wybieramy owies i jak go rozsądnie podawać?

Przede wszystkim owies w przeciwieństwie do innych zbóż takich jak jęczmień czy kukurydza nie wymaga obróbki hydrotermicznej. Skrobia w nim zawarta jest luźno upakowana, dzięki czemu enzymy trawienne w jelicie cienkim mają do niej dużo łatwiejszy dostęp, a energia staje się dla organizmu konia szybciej dostępna. Zapobiega to, również rozkładowi skrobi w jelicie grubym, obniżeniu ph oraz obumieraniu mikroorganizmów i przenikaniu ich do krwi, co przeciwdziała ochwatowi. Pamiętajmy, że do ochwatu może, jednak doprowadzić skarmianie zbyt dużych ilości tego zboża!

Jedną z głównych zalet owsa jest wysoka zawartość włókna (11-30%), co przeciwdziała zwiększeniu jego objętości w żołądku. Dodatkowo łuska ziarna pobudza mechanicznie gruczoły układu pokarmowego powodując większe wydzielanie soków trawiennych. Pod łuską występują substancje nadające przyjemny aromat, który podnosi apetyt. W owsie gniecionym lub śrutowanym ulegają one utlenianiu, a tłuszcze jełczeniu, dlatego dorosłe i zdrowe konie zaleca się karmić całym ziarnem. Poza tym wyniki badań nad strawnością u koni wykazują, że gniecenie zwiększa strawność jedynie z około 81% do 85%.

Zawartość białka w owsie to średnio 12% i nie jest dużo wyższa niż w jęczmieniu czy kukurydzy, co zaprzecza znanemu mitowi. Charakteryzuje się dobrą jakością i składa z dwukrotnie większej liczby aminokwasów egzogennych (takich, których organizm nie jest w stanie sam wytworzyć) niż białko kukurydzy i jęczmienia. Faktem, natomiast jest, że owies to zboże bogate w szybko strawną skrobię (ok. 50%), czyli źródło energii szybko uwalnianej. Oznacza to, że posiada wysoki indeks glikemiczny i powoduje duży skok poziomu cukru we krwi po posiłku. Nie jest, więc bezpieczny dla koni z chorobami metabolicznymi, insulinoopornością, skłonnością do ochwatu czy koni wrzodowych, nadpobudliwych i nerwowych.

Mankamentem owsa jest podatność na pleśnienie, przyswajanie kurzu oraz szybkie rozprzestrzenianie się grzybów, roztoczy i bakterii. Warto, zatem przesiać i namoczyć zboże przed podaniem, dzięki czemu możemy pozbyć się większości zanieczyszczeń zapobiegając przy tym alergiom oddechowym. Moczone ziarno dostatecznie stymuluje żucie i nie pęcznieje w żołądku, co zmniejsza ryzyko kolki.

Jak łączyć owies w diecie? Ze względu na zbyt wysoki poziom fosforu w stosunku do wapnia, owies należy uzupełniać o odpowiednią ilość siana czy innych pasz objętościowych bogatych w wapń. Nigdy, jednak nie ma pewności czy to wystarczy oraz co z innymi minerałami i witaminami? W takim wypadku przydają się gotowe mieszanki witaminowo-mineralne jak nasz suplement “Grassland Everyday Care” oraz pasze bez dodatku owsa wzbogacone o wszystkie niezbędne składniki. Pamiętajmy, że kiedy karmimy musli poniżej zalecanej dawki przez producenta – na przykład w przypadku łączenia go z owsem – koń nie otrzymuje odpowiedniej ilości witamin oraz minerałów i należy je uzupełnić.

Podsumowując…owies stosowany mądrze to bardzo cenna pasza treściwa w żywieniu koni. Nie zawsze, jednak możemy zaoszczędzić stosując go, ponieważ nie nadaje się dla koni z delikatnym układem pokarmowym, chorobami metabolicznymi czy skłonnością do ochwatu. W przypadku koni chorych dietę należy skonsultować z weterynarzem. I najważniejsze – pamiętajmy, by zboża ograniczać do minimum, ponieważ to pasze objętościowe powinny być podstawą diety naszych czterokopytnych podopiecznych.

Anna Porożyńska

Przypisy:

AHLSWEDE, L., and H. PIRKELMANN. "Hodowla koni, organizacja stajni i żywienie." Wydawnictwo Rm, Warszawa(2010): 18-91.
Connysson, Malin, et al. "Effects of feed deprivation on Standardbred horses fed a forage‐only diet and a 50: 50 forage‐oats diet." Equine Veterinary Journal 42 (2010): 335-340.
Lindberg, J. E., et al. "Exercise response, metabolism at rest and digestibility in athletic horses fed high‐fat oats." Equine Veterinary Journal 38.S36 (2006): 626-630.
Meyer, H. "Coenen M." Żywienie koni. PWRiL, Warszawa(2009).
Reed, S. M., W. M. Bayly, and D. C. Sellon. "Equine Internal Medicine, Saunders Elsevier, St." Louis, Missouri (2004).
Särkijärvi, S., and M. Saastamoinen. "Feeding value of various processed oat grains in equine diets. Livest. Sci. 100, 3–9." (2006).